متیونین یکی از اسیدهای آمینه ضروری است؛ یعنی بدن گوساله‌ها نمی‌تواند آن را بسازد و باید از طریق خوراک تأمین شود. این ماده حیاتی نقش مهمی در رشد عضلات، ساخت پروتئین‌ها، تقویت سیستم ایمنی و عملکرد کبد دارد [Seymour, 2016].
اما در نشخوارکنندگانی مانند گوساله‌ها، وقتی خوراک وارد شکمبه می‌شود، باکتری‌های شکمبه بخش زیادی از متیونین را قبل از جذب از بین می‌برند. نتیجه؟ متیونینی که برای رشد گوساله نیاز است، به بدن نمی‌رسد!
اینجاست که متیونین پوشش‌دار یا مقاوم در برابر شکمبه وارد عمل می‌شود. این نوع متیونین طوری طراحی شده که از تخریب در شکمبه جان سالم به در ببرد و در روده کوچک آزاد شود؛ جایی که به‌طور کامل جذب شده و وارد جریان خون می‌شود [Molano et al., 2020].
• کمک به ساخت پروتئین‌های عضلانی برای افزایش وزن و رشد بدنی
• شرکت در ساخت آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند گلوتاتیون که از بدن در برابر استرس و بیماری محافظت می‌کنند
• تقویت عملکرد کبد و سوخت‌وساز بهتر چربی‌ها
• کمک به سیستم ایمنی در مقابله با عفونت‌ها، به‌ویژه در دوره حساس شیرگیری [Seymour, 2016; Wang et al., 2021]
محصولات حاوی متیونین پوشش‌دار روش‌های خاصی ساخته می‌شوند. این ترکیبات:
• یا با روکش مقاوم در برابر pH شکمبه پوشانده شده‌اند،
• یا به صورت مشتقات شیمیایی عرضه می‌شوند که فقط در روده فعال می‌شوند [Molano et al., 2020].
این روش‌ها باعث می‌شود متیونین بدون تخریب از شکمبه عبور کند و مستقیماً در روده جذب شده و وارد خون شود.
۱. رشد سریع‌تر و افزایش وزن مطمئن‌تر
مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از متیونین پوشش‌دار در جیره گوساله‌ها باعث افزایش میانگین رشد روزانه (ADG) و بهبود ضریب تبدیل خوراک (FCR) می‌شود [Nikookalam et al., 2024].
در یک تحقیق مشخص شد گوساله‌هایی که متیونین کافی دریافت کرده‌اند، نسبت به گروه کنترل:
• وزن‌گیری بیشتری داشته‌اند،
• نیاز به خوراک کمتری برای هر کیلو وزن‌گیری داشته‌اند،
• و سطح هموگلوبین و گلبول قرمز آن‌ها بالاتر بوده است که نشانه‌ای از وضعیت تغذیه‌ای بهتراست. [Nikookalam et al., 2024].
۲. اشتهای بیشتر، گوارش بهتر
فرم‌هایی از متیونین پوشش‌دار در برخی موارد باعث تحریک اشتها نیز شده‌اند. به‌ویژه در دوره حساس شیرگیری، این مکمل می‌تواند باعث شود گوساله‌ها خوراک بیشتری مصرف کنند و بهتر به خوراک خشک عادت کنند [Molano et al., 2020].
روده سالم‌تر = جذب بهتر مواد مغذی = رشد سریع‌تر و ایمنی بالاتر.
۳. کاهش دفع نیتروژن؛ هم سود شما، هم سود محیط‌زیست
اگر گوساله مقدار کافی متیونین نداشته باشد، بدنش نمی‌تواند از بقیه پروتئین‌ها به‌درستی استفاده کند. این یعنی دفع نیتروژن به‌صورت اوره در ادرار یا آمونیاک در کود بیشتر می‌شود.
وقتی متیونین کافی و قابل جذب در اختیار گوساله قرار گیرد:
• بدن بهتر می‌تواند نیتروژن را در عضله ذخیره کند (یعنی رشد!)
• مقدار اوره خون (BUN) کاهش می‌یابد
• دفع نیتروژن در کود کاهش می‌یابد [Shu et al., 2023; Abdel-Latif et al., 2021]
نتیجه؟ هم راندمان رشد بیشتر می‌شود، هم آلودگی محیط‌زیستی کمتر.
در دوره شیرگیری: گوساله‌ها به‌دلیل کاهش مصرف شیر و درگیر شدن با خوراک جامد، در معرض کمبودهای تغذیه‌ای هستند. متیونین پوشش‌دار می‌تواند این انتقال را آسان‌تر و بدون افت رشد کند.
در جیره‌های با پروتئین متوسط یا منابع پروتئینی گیاهی: اگر جیره حاوی ذرت یا سویا است، احتمال کمبود متیونین وجود دارد. در این شرایط، استفاده از متیونین پوشش‌دار پیشنهاد می‌شود.
در شرایط استرس یا بیماری: نقش متیونین در تقویت ایمنی در این موارد اهمیت دوچندان دارد [Wang et al., 2021].
جمع‌بندی: مکملی کوچک با تأثیری بزرگ!
متیونین پوشش‌دار نه‌تنها رشد گوساله‌ها را بهبود می‌دهد، بلکه باعث استفاده بهینه از پروتئین، تقویت سیستم ایمنی، کاهش هزینه‌های درمان و کاهش آلودگی نیتروژنی محیط می‌شود.
این مکمل شاید تنها بخش کوچکی از جیره را تشکیل دهد، اما می‌تواند تأثیر بزرگی در سلامت و رشد گوساله‌ها و همچنین سودآوری دامداری شما داشته باشد.